Οι προκλήσεις για τη νέα κυβέρνηση

Άρθρο του Κώστα Μεγήρ («Douglas A. Warner III» Professor of Economics, Yale University) στην Καθημερινή (4 Νοεμβρίου 2015)

Όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, θα πρέπει να αντιμετωπίσει την ίδια σκληρή πραγματικότητα και τις ίδιες προκλήσεις. Πέρα από τη λαϊκίστικη ρητορική, το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι μόνο η δημοσιονομική κρίση, αλλά οι στρεβλώσεις της οικονομίας που εμποδίζουν την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη. 

Η πρώτη πρόκληση είναι η μη βιωσιμότητα του χρέους, το οποίο έχει πλέον ανέβει στο στρατόσφαιρικό επίπεδο του 175% του ΑΕΠ. Αυτό απαιτεί δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξης του 5% του ΑΕΠ ετησίως, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθεί. Έτσι λοιπόν θα χρειασθεί αναδιάρθρωση γιά να βγει η Ελλάδα από αυτό το τέλμα στο οποίο βρίσκεται.

 

Η δεύτερη πρόκληση είναι εκείνη της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης. Το αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι η κρατικίστικη οικονομία της Ελλάδος εμποδίζει την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και των εξαγωγών. Η αύξηση του μοναδιαίου κόστους παραγωγής προ της κρίσης εμπόδιζε τις εξαγωγές. Το συνεχώς αυξανόμενο χρέος χρηματοδοτούσε μιά πλασματική αύξηση του βιοτικού επιπέδου και των εισαγωγών οδηγόντας το εμπορικό έλειμα στο 14% του ΑΕΠ ετησίως. Τα εμπορικά ελλείμματα έχουν πλέον μηδενισθεί, αλλά τα τρία τέταρτα της προσαρμογής αυτής οφείλονται στην μείωση των εισαγωγών. Η Ελλάδα χρειάζεται αύξηση της παραγωγικότητας και των εξαγωγών εάν πρόκειται να αυξηθεί το βιοτικό επίπεδο βιώσιμα και μακροχρόνια.

 

Οι προκλήσεις αυτές είναι αλληλένδετες. Τα κράτη της Ευρωζώνης έχουν αντισταθεί σε περαιτέρω αναδιάρθρωση τού χρέους. Αποκλείεται να αλλάξουν γνώμη εάν δεν υπάρξει η βεβαιότητα ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να ανταπεξέλθει ανεξάρτητη στον σκληρό διεθνή ανταγωνισμό και να προσφέρει αυξανόμενο βιοτικό επίπεδο στους κατοίκους της χωρίς να αποτελεί μόνιμο ρίσκο γιά την Ευρωζώνη. Το ελλήνικό χρέος δεν αποτελεί πλέον συστημικό πρόβλημα γιά την Ευρωζώνη, πρώτον διότι ανήκει ως επί το πλείστον σε κρατικούς φορείς καί δεύτερον διότι στό 3.7% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης είναι σχετικά μικρό. Από την πλευρά τους λοιπόν τα κράτη δανειστές είναι αρκετά πιθανόν να δεχτούν μια ελληνική χρεοκοπία ως τίμημα για να δοθεί ένα ισχυρό μήνυμα σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες με αντίστοιχα λαϊκίστικα κινήματα που αντιστέκονται στις μεταρυθμίσεις, όπως το Podemos στην Ισπανία. Ωστόσο, η αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναγκαία για να εξασφαλισθεί η ανάπτυξη καθώς καί γιά την άμβλυνση του κοινωνικού κόστους των μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα, η μείωση του χρέους θα επιτρέψει την δημιουργία προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και οι επιδοτήσεις χαμηλόμισθων. Έτσι λοιπόν, ο συνδιασμός της αναδιάρθρωσης του χρέους με θεσμικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να οδηγήσει σε ένα σενάριο όπου όλοι βγαίνουν κερδισμένοι, επιτρέποντας στην Ελλάδα να ξεφύγει από την τρέχουσα οικονομική αποτελμάτωση.

 

Ο σκοπός των μεταρυθμίσεων είναι να κάνουν την Ελλάδα ελκυστική για μακροχρόνιες επενδύσεις σε μία εποχή όπου όλοι ανταγωνίζονται γιά ένα μερίδιο των επενδυτικών κεφαλαίων. Αυτές θα περιλαμβάνουν την πραγματική απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, την αποκέντρωση των μισθολογικών διαπραγματεύσεων, το άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων, την άρση των περιορισμών στις εμπορικές συναλλαγές (όπως ώρες λειτουργίας), την κατάργηση των υπερβολικών ρυθμίσεων που εμποδίζουν τον ανταγωνισμό, την εισαγωγή του ανταγωνισμού στο χώρο των ΔΕΚΟ, το εξορθολογισμό του φορολογικού συστήματος καί άλλα.

 

Τέλος, τίποτα δεν μπορεί ποτέ να επιτευχθεί χωρίς βασική συναίνεση και σταθερότητα. Το πολιτικό τοπίο κυριαρχείται από τον λαϊκισμό, δεν υπάρχει καμία προσπάθεια σύγκλισης και η αντιπολίτευση απειλεί συνέχεια ότι θα ανατρέψει οτιδήποτε κάνει η παρούσα κυβέρνηση. Αποκορύφωμα αυτής της κατάστασης ήταν η φάρσα της προεδρικής εκλογής: τα προσόντα του υποψηφίου δεν ήταν ποτέ το θέμα. Το πνεύμα του συντάγματος διαστρευλώθηκε με μόνο σκοπό να ανατραπεί μία κυβέρνηση που έχει την εμπιστοσύνη της βουλής (είτε μας αρέσει είτε όχι). Οι πρωταγωνιστές θα πρέπει να αναλογισθούν τι σηματοδοτεί για την αξιοπιστία της Ελλάδος η συννεχής καταστρατήγηση των θεσμών και η έλλειψη οποιαδήποτε προσπάθειας γιά συναίνεση.

 

Η Ελλάδα χρειάζεται μία οραματιστική κυβέρνηση ικανή να ξεπεράσει τον άθλιο λαϊκισμό και να αντιμετωπίσει τις αλληλένδετες προκλήσεις της αναδιάρθρωσης του χρέους καί των μεταρρυθμίσεων.

 

This entry was posted in Τράπεζες και χρηματοοικονομικά, Οικονομική ανάπτυξη, Ευρώπη, Μακροοικονομία, Πολιτική οικονομία, Τύπος. Bookmark the permalink.

Σχολιάστε

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν κοινοποιείται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Επιτρέπονται τα εξής στοιχεία και ιδιότητες HTML: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>